Przedmowa
str. 2
Przeszłość Wójcina opracowałem na tle dziejów wsi polskiej i chłopów polskich od czasu ich zniewolenia w dobie gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej do czasu pełnego ich równouprawnienia, kiedy to czasami nawet niektórzy z nich zostawali premierami rządu w niepodległym państwie polskim. Dzieje wsi ujęte zostały w dwunastu rozdziałach opracowanych w porządku chronologicznym, a zawarta w nich tematyka zapowiedziana została następująco:
Rozdział 1. Początki Wójcina.
Prosna. – Położenie Wójcina. – Pochodzenie nazwy. – Wielkopolska czy Śląsk? – Księstwo lub ziemia rudzka/wieluńska. - Starostwa. - Narodziny Wójcina. – Zasadźcy. – Pierwsi osadnicy.
Rozdział 2. Zniewolenie chłopów w XV - XVI wieku.
Monarchia stanowa. – Rzeczpospolita szlachecka. – „Polska piekłem chłopów”. – Królewszczyzny. – Parafia. – Starostowie 1. – Początki folwarku pańszczyźnianego. – Lustracja 1564–1565. – Czasy reformacji. – Starostowie 2.
Rozdział 3. Rozwój gospodarki folwarcznej i początki kryzysu (XVII w.).
Początki Goli. – Starostowie 1. – Wyniki lustracji 1616 i 1628 roku. – Wzrost pańszczyzny. – Starostowie 2. – Wyniki lustracji z 1659 roku. – Ubytek ludności. – Kryzys w rolnictwie. – Kościół, szkoła i szpital w Wójcinie.
Rozdział 4. Kryzys i upadek Rzeczypospolitej (XVIII w.)
Ci, co „żywią i bronią”. – Kultura wsi. – Starostowie. – Obrona przed uciskiem. – Szkoły KEN. – Chłopi w Konstytucji 3 Maja. – Wyniki lustracji z 1789 r. – Czynsze w Goli. – Propinacja. – Nazwiska chłopów.
Rozdział 5. Pod zaborami u schyłku feudalizmu.
Zmiany granic państwowych. – Wolność osobista chłopów i ruchy ludności. – Ekonomia Bolesławska i Gmina Wójcin. – „Wojna 300-letnia”. – Z życia parafii. – Prywatyzacja klucza wójcińskiego. – Niewodowscy i Darewscy. – Ostatnie chwile "piekła chłopów".
Rozdział 6. Pod zaborami po uwłaszczeniu.
Chłopi w powstaniach. – Uwłaszczenie chłopów. – Tabele Likwidacyjne. – Wielkie majątki polskie i rosyjskie. – Sprawy oświatowe w dobie rusyfikacji. – Przemiany demograficzne i gospodarcze w końcu wieku.
Rozdział 7. Schyłek panowania zaborców.
Zaludnienie wsi. – Historyczne osiedla. – Parcelacja folwarku. – Zalążki życia politycznego w Kongresówce. – Wielki pożar i jego skutki . – Straż Ogniowa. - POW.
Rozdział 8. W wolnej Polsce równoprawnych obywateli.
Początki niepodległości. – Partie chłopskie i chłopi w życiu politycznym.
– Realizacja reformy rolnej. – Emigracja zarobkowa. – Warunki życia codziennego. – Handel i rzemiosło. – Szkoła i nauczanie. – Organizacje we wsi. – Moda.
Rozdział 9. Czasy okupacji, wypędzeń i eksterminacji.
Faszystowskie plany. – Wrzesień 1939 r. wokół Wójcina. – „Kraj Warty”. – Deportacja ludności Wójcina. – Wołynien Deutsche. – Ruch oporu w okolicach Wójcina. – Pamięć o zamordowanych. – Wyzwolenie.
Rozdział 10. Organizacja PRL i polski stalinizm.
Pojęcie PRL. – Jałta i nowe położenie geopolityczne Polski. – Komendantury wojenne. – Nowa organizacja państwa i administracji terenowej. – Problemy Kościoła. – Reformy szkolnictwa i treści nauczania. – Trudne powroty. – OSP. – Podziemie zbrojne. – Reforma rolna. – Trudne decyzje polityczne. – Nowe perspektywy zatrudnienia. – ZMP i SP. – Rola GS. – Polska „wielka czystka”.
Rozdział 11. „Polska droga rozwoju socjalizmu” w PRL.
PGR i Spółdzielnie Produkcyjne. – Polityka rolna W. Gomułki. – Kółka Rolnicze. – Obowiązkowe dostawy. – Państwo a Kościół. – Przemiany cywilizacyjne na wsi. – Ubezpieczenia zdrowotne, renty i emerytury rolnicze. – Postępy urbanizacji. – Rozwój infrastruktury wsi. – Kryzys żywnościowy w miastach i kartki żywnościowe. – Jan Paweł II i wzrost religijności. – Solidarność i stan wojenny. – Nieudane próby reform gospodarczych. – Napięcia społeczne i upadek komunizmu. – „Jesień Ludów”.
Rozdział 12. Transformacja i Wójcin współczesny.
Przemiany polityczno-ustrojowe. – Partie ludowe w życiu politycznym. – Reforma administracyjna i oświatowa. – Plan Balcerowicza i jego skutki. – Bezrobocie. – Wieś w czasie transformacji szokowej. – Chłopi polscy w Unii Europejskiej. – Struktura agrarna. – Nowy trend. – Przyroda. – Komunikacja i telekomunikacja. – Zabudowa mieszkalna. – Rolnictwo. – Firmy prywatne. – Oświata i wychowanie. – Kościół parafialny. – Chór „Lutnia”. – Rozrywka. – OSP. – KGW. – LKS „Zryw”. – KSS „Snajper”. – Sołtysi.
Rozdział 13. Bibliografia. Aneksy.
A. Bibliografia. Wójcin w XVI –XX wieku;
B. Dokumenty źródłowe dotyczące Wójcina: 1. Matricularum Regni Poloniae Summaria; 2. Acta Capitulorum; 3. Liberum Beneficiorum;
4. Lustracje królewszczyzn w XVI – XVIII w.; 5. Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej (Wójcin, Bolesławiec, Kępno); 6. Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. 13; 7. Księgi Referendarskie.
C. Wykaz proboszczów wójcińskich;
D. Wykaz starostów i dzierżawców bolesławskich oraz dzierżawców i właścicieli klucza Wójcin;
E. Akta metrykalne (Wójcin).
Ryszard Mączka
Strona wykorzystuje pliki cockies do monitorowania i obsługi więcej