top_banner

Łubnice kasztelana Klemensa
– 780 lat temu

str. 1


              Dawnymi laty dzisiejsze Łubnice nosiły nazwę: Lubnica, Lubnic, Lubnitz, Lubnicz itp.
Pierwotna osada istniała, czy też powstała na prawie polskim, zapewne przed trzecim dziesiątkiem lat wieku XIII.
Nie była wówczas jakąś odosobnioną, trudno dostępną w terenie enklawą.
W pobliskim sąsiedztwie były m.in.: Mieleszyn, Chróścin, Skomlin i Chotynin.

Część wsi Mieleszyn rycerz Iwo nadał w roku 1234 cysterkom ołobockim, drugą część otrzymały później cysterki łubnickie. Podobnie było i z Chróścinem: tego samego roku Iwo nadał część wsi cysterkom w Ołoboku, a parę lat później – część tym w Łubnicach. Wzmianka o Skomlinie (Zscomelin, Scomlino) pochodzi z roku 1210. Znajduje to wyraz w przywileju fundacyjnym dla klasztoru cystersów koło Przemętu w pow. Wolsztyn, wydanym przez Władysława Odonica. Tenże Odonic w 1213 r. dysponował Chotyninem, a w przywileju w 1211 r. Chotynin wstępuje jako wieś wymieniona za Staw. Osadnictwo na prawie polskim występowało już na przykład przy fundacji klasztoru cysterek w Trzebnicy w roku 1203.
Na terenie ziemi rudzkiej kolonizacja wsi na prawie średzkim – takiego określenia użył R. Rosin – zapoczątkowana w roku 1238, objęła 55% ogółu wsi wieluńskich. Prawo średzkie otrzymywały wtedy „jedynie wsie istniejące już dawniej”.
„Pierwszym miastem”. które otrzymało przywilej lokacyjny były Łubnice.
W 1238 r. dotychczasowa „osada o charakterze rzemieślniczo-handlowym przekształciła się więc w miasto…” – na krótko.

Przejście cysterek z Łubnic do Obłoku i konkurencja Bolesławca (przeniesienie targów z soboty na środę) spowodowały, że już z początkiem II połowy XIII w. miasto spada do rzędu wsi i najprawdopodobniej nastąpił powrót do gospodarki rolniczo-leśnej z daninami w naturze. Zanim do lokacji doszło, decyzyjny bieg rzeczy był następujący:
W roku 1234 Henryk Brodaty wyraził zgodę na zamianę przez Klemensa, kasztelana receńskiego, Mirowa k. Częstochowy na Łubincę, należącą do braci Iwona i Ubysława. Zaświadcza o tym dokument wystawiony w Krakowie, właśnie w roku 1234, w obecności takich świadków, jak Bolesław Wstydliwy, przyszły król, wojewoda krakowski Teodor i ówczesny kasztelan krakowski Pakosław.

Nowo nabyta wieś musiała posiadać pokaźne rozmiary, skoro do wymiany potrzebna była dopłata. Zdaniem G. Kucharskiego istnieje domysł, że „kupno nie dotyczyło całego terenu ówczesnych” Łubnic, bowiem cały obszar Łubnic z Dzietrzkowicami wynosił 5500 morgów, a Mirowa zaledwie 2500 morgów. Jego zdaniem „Niemożliwością jest więc, by pozostałe 3000 morgów, o jakie większe jest terytorium Łubnic, kosztowało w XIII w. tylko 45 grzywien srebra”. Wynika z tego, konkluduje autor, iż w owych 3000 morgów musiały być zawarte pewne części Łubnic, nieobjęte kupnem z 1234 r., które prawdopodobnie należały do donacji beneficjum dzierżonego przez kasztelana Klemensa. I wniosek końcowy: „Niewykluczone, że właśnie dlatego Klemens nabył wolną część Łubnic, by przeprowadzić tutaj fundację klasztoru”. Osada okazała się miejscem odpowiednim nie tylko do fundowania klasztoru żeńskiego, ale i do lokowania targu, choćby i z tego względu, że leżała na szlaku handlowym.

Przyjmuje się, że fundacja klasztoru cysterek w Łubnicach mogła nastąpić między 1239 a 1241, jeszcze za życia kasztelana Klemensa, który poległ pod Chmielnikiem, 18.03.1241 r. w bitwie z Tatarami.

 

Copyright © by Andrzej Głąb Wójcin 2009 - 2024.
Strona wykorzystuje pliki cockies do monitorowania i obsługi więcej